Hoe vaak heb je iemand zien lopen waarvan je dacht “Jemig! Die is dik!”? De kans is heel groot dat dit je regelmatig overkomt. Een derde van alle mensen kampt namelijk met overgewicht. Een derde van de gehele wereldbevolking! Dat zijn meer dan twee miljard mensen die te dik zijn. Laat dat plaatje even inzinken; twee miljard mensen met overgewicht, variërend van een welvaartsbuikje tot morbide obesitas. En geloof mij, die mensen zijn niet dik geworden door elke dag netjes drie bescheiden maaltijden te eten. Weet je hoeveel ‘Nederlanden’ er nodig zijn om te kunnen voorzien in de behoeftes van ons land? Zes! Wij vreten en consumeren met elkaar zes keer zoveel dan ons landje kan produceren. En we zijn daarin niet de enige. Landen als Japan kunnen er ook wat van. Om alle Japanners tegemoet te komen in hun behoeftes zijn er 7,1 ‘Japannen’ nodig. Wereldwijd doen we er minder dan acht maanden over om op te maken wat de aarde in een jaar kan produceren. We zijn onze planeet letterlijk aan het uitputten.

 

Dit geldt natuurlijk niet alleen voor voedsel. Wat dacht je van de olie? Het gas? Het hout? De hedendaagse maatschappij is een log en enorm monster dat, al rond schuifelend op deze aarde, alles opvreet wat er op zijn pad komt en miljoenen kilo’s afval achterlaat. Het wordt gedreven door maar één gedachte: “Meer! Meer! Méér!”

 

Nu denk je misschien “Pfff, heb je weer zo’n wanna-be wereldverbeteraar die zo nodig moet lopen zeiken over hoe wij alles verkeerd doen. Waarom zou ik hiernaar luisteren?” Nou, dat kan ik je best uitleggen. Het draait hier namelijk niet om jezelf. Het draait erom hoe jij de wereld wilt achterlaten voor je kinderen en kleinkinderen. Stel je dit even voor: Wij leven op deze planeet met 7 miljard mensen. Dat zijn er ongelooflijk veel! En al die mensen willen eten. Al die mensen willen autorijden. Al die mensen willen spullen kopen. En de wereldbevolking groeit zó snel, dat er over twintig jaar misschien al wel 10 miljard mensen zijn. En ook die mensen willen consumeren. Dat móét een keer fout gaan! Dat kan niet anders. Er komt een dag dat de olie op is, al het hout gekapt is en de voedselproductie de vraag van 10 miljard mensen niet meer kan bijbenen. En daar zitten jouw kinderen dan. In een volgebouwde wereld met een lucht vol smog, bergen afval dat nergens naartoe kan en zonder eten.

 

Maar ja, dat probleem is er nu nog niet. Nu hebben we de vrijheid om te leven zoals wij dat willen. Als ik lekker wil eten, dan doe ik dat. Als ik elke dag in een Hummer wil rijden, waarom zou ik me dan laten tegenhouden? Ik wil geld verdienen zodat ik spullen kan kopen. En daarna wil ik nóg meer geld verdienen om nóg meer en nóg mooiere spullen te kunnen kopen. Ik leef maar één keer. En ik wil gewoon kunnen genieten van de dingen die hier te doen zijn. En als ik straks dood ben, dan is het mijn probleem niet meer.

 

Dat klopt. Het is niet jóúw probleem. Maar hoe zou jij het vinden om te moeten leven op een volkomen uitgeputte planeet, puur omdat je ouders alleen maar aan zichzelf dachten?

 

‘Een betere wereld begint bij jezelf’. Dat is een slogan die vaak gebruikt wordt om mensen aan te sporen beter voor het milieu te gaan zorgen. Maar je kunt niet in je eentje op tegen dat logge, consumerende monster. En toch klopt die zin. Want als jij niet begint, dan doet niemand dat. En het heeft wel degelijk zin! Ik zag laatst een man op tv die elke dag bewapend met een prikstok naar zijn werk fietste en onderweg al het zwerfafval meenam. Dat afval was niet van hem. Andere mensen hadden het daar neergegooid. Maar toch nam hij de verantwoordelijkheid om dat mee te nemen. Je kunt jezelf afvragen waarom je in hemelsnaam iemands troep achter zijn reet zou willen opruimen. Maar die man zei: “je moet het anders zien. Ik ruim de troep van een ander niet op, maar ik zorg ervoor dat mijn kinderen en ik deze troep niet in ons eten krijgen”. Afval wat blijft liggen zorgt voor giftige stoffen in de bodem. Uit die bodem groeien planten die worden opgegeten door dieren die wij later weer terugvinden in het vriesvak van de Albert Heijn. En zo eten wij die stoffen die wij als afval op de grond gooien.

 

Ik vond het zo ontroerend. Een man die zijn eenzame strijd tegen de weggooimaatschappij voerde om ervoor te zorgen dat zijn kinderen goed kunnen eten. En toch wist hij in zijn eentje jaarlijks een paar honderd kilo afval op te ruimen. Kun je nagaan hoeveel het zou schelen als iedereen dat zou doen! Je kunt dus wel degelijk een verschil maken!

 

Nog een voorbeeld: mobieltjes worden tegenwoordig zo gemaakt dat ze na twee jaar kapot gaan. Waarom doen bedrijven dat? Zodat je elke twee jaar weer een nieuwe telefoon moet kopen en zij lekker veel geld kunnen verdienen. Als één persoon ervoor kiest om daarom een duurzame telefoon te kopen, gebeurt er niet zo veel. Maar als iedereen besluit om voor die duurzame telefoon te gaan, zal het andere bedrijf waarschijnlijk in no-time ook duurzame telefoons op de markt brengen. Hetzelfde geldt voor zonne-energie. Als iedereen daarop over gaat, hoeft er veel minder elektriciteit in centrales te worden gemaakt.

 

Maar dit kan niet als je denkt dat je in je eentje geen verschil kunt maken. Zonder jouw hulp lukt het niet. Want alle kleine eenlingen samen zijn sterker dan al die grote bedrijven die dat logge monster voeden en aanbidden. Maar de keuze ligt nu bij jou. Kies je voor jezelf en blijf je deel van het consumeermonster, of kies je voor de toekomst van je kinderen en kick je zijn ass? Ga je voor makkelijk en vervuilend? Of iets meer moeite doen, maar wel duurzaam? “You Only Live Once”, of “Think globally. Act neighborly.”?